विज्ञानातील संज्ञांचा तक्ता
विषय व त्यांचे शास्त्रीय नावे
किरणोत्सारी समस्थानिके व उपचार
संमिश्रे व त्यातील घटक
महत्वाच्या संज्ञा
आजार व त्याचे स्त्रोत
पृष्ठवंशीय प्राण्यांपासून मानवास होणारे आजार
कीटकांद्वारे पसरणारे आजार
अन्नाद्वारे होणारे आजार
पाण्याद्वारे होणारे आजार
परोपजीवीमुळे होणारे आजार
विषाणूमुळे होणारे आजार
जीवाणूमुळे होणारे आजार
संशोधक व त्यांनी लावलेले शोध
भौतिक राशी व त्यांची परिमाणे
वैज्ञानिक उपकरणे व त्यांचे उपयोग
विज्ञान विषयातील महत्वाची सूत्रे
1. सरासरी चाल = कापलेले एकूण अंतर (s) / लागलेला एकूण वेळ (t)
2. त्वरण = अंतिम वेग (v) - सुरवातीचा वेग (u) / लागलेला वेळ (t)
3. बल = वस्तुमान * त्वरण
4. गतिज ऊर्जा = 1/2mv2
5. स्थितीज ऊर्जा = mgh
6. आरशाचे सूत्र = 1/आरशापासून वस्तूचे अंतर(u) + 1/आरशापासून प्रतिमेचे अंतर(v) = 1/नाभीय अंतर (f) = 2/ वक्रता त्रिजा
7. विशालन (m) = प्रतिमेचा आकार (q) / वस्तूचा आकार (p) = -v/u
8. सममूल्यभार = रेणूवस्तूमान / आम्लारिधर्मता
9. प्रसामान्यता (N) = द्रव्याचे ग्रॅम मधील वजन / ग्रॅम सममूल्यभार * लीटरमधील आकारमान
10. रेणुता (M) = द्रव्याचे ग्रॅम मधील वजन / द्राव्याचे रेणूवस्तूमान * लीटरमधील आकारमान
11. प्रसामान्यता समीकरण = आम्लद्रावणाची प्रसामान्यता * आकारमान = आम्लरी द्रावणाची प्रसामान्यता * आकारमान
12. द्राव्याचे एक लीटर मधील वजन = प्रसामान्यता * ग्रॅम सममूल्यभार
13. दोन बिंदूमधील विभवांतर = कार्य / प्रभार
14. विद्युतधारा = विद्युतप्रभार / काळ
15. वाहनाचा रोध (R) = विभवांतर (V) / विद्युतधारा (I)
16. समुद्राची खोली = ध्वनीचा पाण्यातील वेग * कालावधी / 2
17. ध्वनीचा वेग = अंतर / वेळ
18. पदार्थाने शोषलेली उष्णता = पदार्थाचे वस्तुमान * विशिष्ट उष्माधारकता * तापमानातील वाढ
19. पदार्थाने गमावलेली उष्णता = पदार्थाचे वस्तुमान * विशिष्ट उष्माधारकता * तापमानातील घट
20. उष्णता विनिमयाचे तत्व = उष्ण वस्तूने गमावलेली उष्णता = थंड वस्तूने ग्रहण केलेली उष्णता
21. ओहमचा नियम = I = V / R
22. विद्युतप्रभार = विद्युतधारा * काल
23. कार्य = विभवांतर * विद्युतप्रभार
| अ.क्र. | अभ्यासाचे नाव | शास्त्रीय नाव |
|---|---|---|
| १ | हवामानाचा अभ्यास | मीटिअरॉलॉजी |
| २ | रोग व आजार यांचा अभ्यास | पॅथॉलॉजी |
| ३ | ध्वनींचा अभ्यास | अॅकॉस्टिक्स |
| ४ | ग्रह-ताऱ्यांचा अभ्यास | अॅस्ट्रॉनॉमी |
| ५ | वनस्पती जीवनांचा अभ्यास | बॉटनी |
| ३ | मानवी वर्तनाचा अभ्यास | सायकॉलॉजी |
| ४ | प्राणी जीवांचा अभ्यास | झूलॉजी |
| ५ | पृथ्वीच्या पृष्ठ भागावरील पदार्थांचा अभ्यास | जिऑलॉजी |
| ६ | कीटकजीवनाचा अभ्यास | एन्टॉमॉलॉजी |
| ७ | धातूंचा अभ्यास | मेटलॉजी |
| ८ | भूगर्भातील पदार्थांचा (खनिज वगैरे) अभ्यास | मिनरॉलॉजी |
| ९ | जिवाणूंचा अभ्यास | बॅकेटेरिओलॉजी |
| १० | विषाणूंचा अभ्यास | व्हायरॉलॉजी |
| ११ | हवाई उड्डाणाचे शास्त्र | एअरॉनाटिक्स |
| १२ | पक्षी जीवनाचा अभ्यास | ऑर्निथॉलॉजी |
| १३ | सरपटनाऱ्या प्राण्यांचे शास्त्र | हर्पेटलॉलॉजी |
| १४ | आनुवांशिकतेचा अभ्यास | जेनेटिक्स |
| १५ | मज्जासंस्थेसंबंधीचा अभ्यास | न्यूरॉलॉजी |
| १६ | विषासंबंधीचा अभ्यास | टॉक्सिकॉलॉजी |
| १७ | ह्रदय व त्यांची कार्ये यांच्याशी संबंधीत शास्त्र | कार्डिऑलॉजी |
| १८ | अवकाश प्रवासशास्त्र | अॅस्ट्रॉनॉटिक्स |
| १९ | प्राणी शरीर शास्त्र | अॅनाटॉमी |
| २० | मानववंशशास्त्र (मानव जातीचा अभ्यास) | अँथ्रापॉलॉजी |
| २१ | जीव-रसायनशास्त्र | बायोकेमिस्ट्री |
| २२ | सजीवासंबंधीचा अभ्यास (जीवशास्त्र) | बायोलॉजी |
| २३ | रंगविज्ञानाचे शास्त्र | क्रोमॅटिक्स |
| २४ | विविध मानववंशासंबंधीचा अभ्यास | एथ्नॉलॉजी |
| २५ | उद्यानरोपन, संवर्धन व व्यवस्थापन यांचे शास्त्र | हॉर्टिकल्चर |
| २६ | शरीर-इंद्रिय-विज्ञानशास्त्र | फिजिअॉलॉजी |
| २७ | फलोत्पादनशास्त्र | पॉमॉलॉजी |
| २८ | मृतप्राणी भूसा भरून ठेवण्याचा शास्त्र | टॅक्सीडर्मी |
| २९ | भूपृष्ठांचा अभ्यास | टॉपोग्राफी |
किरणोत्सारी समस्थानिके व उपचार
| अ.क्र. | समस्थानिके | उपचार |
|---|---|---|
| 1 | फॉस्परस 32 | ब्लड कॅन्सर (ब्ल्युकेमिया) वरील उपचारासाठी |
| 2 | कोबाल्ट 60 | कॅन्सरवरील उपचारासाठी |
| 3 | आयोडीन 131 | कंठस्थ ग्रथीतील विकृती ओळखण्यासाठी |
| 4 | आयोडीन व आर्सेनिक | मेंदूतील ट्यूमर ओळखण्यासाठी |
| 5 | सोडीयम - 24 | रक्ताभिसरण प्रक्रियेतील अडथळे शोधण्यासाठी |
संमिश्रे व त्यातील घटक
| अ.क्र. | संमिश्रे | त्यातील घटक |
|---|---|---|
| 1 | पितळ | तांबे+जस्त |
| 2 | ब्रांझ | तांबे+कथिल |
| 3 | अल्युमिनीअम ब्रांझ | तांबे+अॅल्युमिनीअम |
| 4 | जर्मन सिल्व्हर | तांबे+जस्त+निकेल |
| 5 | गनमेटल | तांबे+जस्त+कथिल |
| 6 | ड्युरॅल्युमिनीअम | तांबे+अॅल्युमिनीअम+मॅग्नेशियम |
| 7 | मॅग्नेलियम | मॅग्नेशियम+अॅल्युमिनीअम |
| 8 | स्टेनलेस स्टील | क्रोमियम+लोखंड+कार्बन |
| 9 | नायक्रोम | लोह+निकेल+क्रोमियम+मॅगेनीज |
महत्वाच्या संज्ञा
| १ | २ | ३ |
|---|---|---|
| 2 | लाल | क्युप्रस ऑक्साइड |
| 3 | निळा | कोबाल्ट ऑक्साइड |
| 4 | हिरवा | क्रोमीअम ऑक्साइड किंवा फेरस ऑक्साइड |
| 5 | जांभळा | मॅगनीज डाय ऑक्साइड |
| 6 | पिवळा | अॅटीमनी सल्फाइड |
| 7 | दुधी | टिन ऑक्साइड किंवा कॅल्शिअम सल्फेट |
आजार व त्याचे स्त्रोत
| स्त्रोत | आजार |
|---|---|
| हवेमार्फत पसरणारे आजार | क्षयरोग, न्यूमोनिया, डांग्या खोकला, कुष्ठरोग,गालफुगी (गालगुंड), गोवर : जर्मन गोवर, इन्फ्ल्युन्झा (फ्ल्यू),सर्दी, पडसे, घटसर्प, अॅथ्रक्स, पोलिओ. |
| कवकांमुळे (Fungus) होणारे आजार | रिंगवर्म, मदूरा फूट, अॅथलेट फूट, धोबी ईच, गजकर्ण नायटा, चिखल्या. |
| कृमींमुळे (Worms) होणारे आजार | अस्करियासिस, अंकिलोस्टोमियासिस, टिनीयोसिस, नारू (ड्रॅकयूनक्युलस मेडीनेसीस), विविध कृमी संसर्गामुळे होणारे (गोलकृमी, अंकुश कृमी) रक्तक्षय, हत्तीरोग - (फायलेरिया) (नूचेरिया बॅन्क्रोप्टी, बी.मालायी). |
| आनुवंशिक आजार | हिमोफिलीया (रक्त न गोठणे), मधुमेह (डायबेटीस), दमा (अस्थमा), रंग आंधळेपणा, अल्बींनिझम |
पृष्ठवंशीय प्राण्यांपासून मानवास होणारे आजार
| आजार | पृष्ठवंशीय प्राणी |
|---|---|
| रेबीज | कुत्र्यापासून |
| प्लेग | उंदराच्या पिसवापासून |
| अॅथ्रक्स | उंदीर, शेळी, मेंढी इ. जनावरांच्या मलमूत्रापासून |
| लेप्टोस्पायरोसिस | उंदीर, डुक्कर, जनावरांच्या मलमूत्रापासून |
| बोव्हाईल ट्यूबरक्यूलोसिस (क्षयरोग) | बाधित गाईच्या दुधातून |
| ट्रीपनोरसेमियासीस | जनावरांच्या त्सेत्से मशीपासून |
| रिकेशिया | जनावरांच्या माश्यांपासून |
कीटकांद्वारे पसरणारे आजार
| आजार | कीटक |
|---|---|
| हिवताप (मलेरिया) | अॅनाफेलीस डासाची मादी |
| हत्तीरोग (फायलोरिया) | क्युलेक्स डास |
| डेंग्यू | एडिस इजिप्ती |
| चिकनगुनिया | एडिस इजिप्ती |
| प्लेग | उंदराच्या पिसावांद्वारे प्रसार |
| जापनीज मेंदूज्वर | क्युलेक्स |
अन्नाद्वारे होणारे आजार
| विषाणूसंसर्ग | कावीळ, पोलिओ |
|---|---|
| जीवाणू संसर्ग | अतिसार, हगवण, विषमज्वर |
| परजीवी जंतू | अमांश |
| जंत (कृमी) | पट्टकृमी, गोलकृमी, |
| इतर | अन्नविषबाधा (सल्लामोनेला, स्टॅफिलोकोकाय, क्लोस्टीडियम) |
पाण्याद्वारे होणारे आजार
| विषाणूंमुळे | कावीळ ए, कावीळ ई, पोलिओ |
|---|---|
| जिवाणुंमुळे | हगवण, अतिसार, कॉलरा, गॅस्ट्रो, विषमज्वर (टायफाईड) |
| आदिजिवांमुळे | अमांश |
| जंतामुळे | गोलकृमी, तंतुकृमी संसर्ग |
परोपजीवीमुळे होणारे आजार
| आजार | परोपजीवी |
|---|---|
| हिवताप (मलेरिया) | प्लाझमोडियम व्हायन्हस्क, प्ला. फॅल्सीपॅरम, इ. |
| अमांश | Entamoeba Histolilica |
| ट्रिपॅनोसोमियासिस | (स्लिपिंग सिकनेस) |
| लेश्मानियासिस | (काळा आजार) |
विषाणूमुळे होणारे आजार
| आजार | विषाणू |
|---|---|
| गोवर (मिझल) | गोवर विषाणू |
| इन्फ्लुएंझा (फ्ल्यू) | Influenza virus (A,B,C) |
| कावीळ | Antaro virus (A,B,C,D,E,G) |
| पोलिओ | पोलिओ विषाणू |
| जापनीज मेंदूज्वर | Arbo-virus |
| रेबिज | लासा व्हायरस |
| डेंग्यू | Arbo-virus |
| चिकुनगुन्या | Arbo-virus |
| अतिसार | Rata virus |
| एड्स | H.I.V(Human, Immuno-defi-ciency Virus) |
| देवी | Variola Virus |
| कांजण्या | Varicella zoaster |
| सर्दी | सर्दीचे विषाणू |
| गालफुगी | Paramixo virus |
| जर्मन गोवर | Toza virus |
जीवाणूमुळे होणारे आजार
| आजार | जीवाणू |
|---|---|
| घटसर्प | Cornybacterium Diphtharae |
| डांग्या खोकला | Borditele Pertusis |
| कॉलरा | Vibrio cholera, E. colae, shigela,Sal |
| हगवण | Bacilaary Dysentary |
| विषमज्वर (टायफाईड) | Salmonela typhae |
| धनुर्वात | Clostidium tetanae |
| लेप्टोस्पायरोसिस | Leptospyara |
| प्लेग | Yersinia Pests |
| कुष्ठरोग | Mycobacterium laprae |
| क्षयरोग | Mycobacterium tubercula |
| गरमी (सिफिलीत) | Triponima Palidum |
| परमा (गनोरिया) | Naisaria gonorrhea |
| खुपर्याग | Clamidia tracumitin |
| मेंदूज्वर | (Menigococcal Meningitis) N.Menigitidis |
संशोधक व त्यांनी लावलेले शोध
| क्र. | संशोधक | शोध |
|---|---|---|
| 1. | सापेक्षता सिद्धांत | आईन्स्टाईन |
| 2. | गुरुत्वाकर्षण | न्यूटन |
| 3. | फोटोइलेक्ट्रिक इफेक्ट | आईन्स्टाईन |
| 4. | किरणोत्सारिता | हेन्री बेक्वेरेल |
| 5. | क्ष-किरण | विल्यम रॉटजेन |
| 6. | डायनामाईट | अल्फ्रेड नोबेल |
| 7. | अणुबॉम्ब | ऑटो हान |
| 8. | प्ंजा सिद्धांत | मॅक्स प्लॅक |
| 9. | विशिष्टगुरुत्व | आर्किमिडीज |
| 10. | लेसऱ | टी.एच.मॅमन |
| 11. | रेडिअम | मेरी क्युरी व पेरी क्यूरी |
| 12. | न्युट्रॉन | जेम्स चॅड्विक |
| 13. | इलेक्ट्रॉन | थॉम्पसन |
| 14. | प्रोटॉन | रुदरफोर्ड |
| 15. | ऑक्सीजन | लॅव्हासिए |
| 16. | नायट्रोजन | डॅनियल रुदरफोर्ड |
| 17. | कार्बनडाय ऑक्साइड | रॉन हेलमॉड |
| 18. | हायड्रोजन | हेन्री कॅव्हेंडिश |
| 19. | विमान | राईट बंधू |
| 20. | रेडिओ | जी.मार्कोनी |
| 21. | टेलिव्हिजन | जॉन बेअर्ड |
| 22. | विजेचा दिवा,ग्रामोफोन | थॉमस एडिसन |
| 23. | सेफ्टी लॅम्प | हंप्रे डेव्ही |
| 24. | डायनामो | मायकेल फॅराडे |
| 25. | मशीनगन | रिचर्ड गॅटलिंग |
| 26. | वाफेचे इंजिन | जेम्स वॅट |
| 27. | टेलिफोन | अलेक्झांडर ग्राहम बेल |
| 28. | थर्मामीटर | गॅलिलिओ |
| 29. | सायकल | मॅक मिलन |
| 30. | अणू भट्टी | एन्रीको फर्मी |
| 31. | निसर्ग निवडीचा सिद्धांत | चार्ल्स डार्विन |
| 32. | अनुवंशिकता सिद्धांत | ग्रेगल मेंडेल |
| 33. | पेनिसिलीन | अलेक्झांडर फ्लेमिंग |
| 34. | इन्शुलीन | फ्रेडरिक बेंटिंग |
| 35. | पोलिओची लस | साल्क |
| 36. | देवीची लस | एडवर्ड जेन्नर |
| 37. | अॅंटीरॅबिज | लस लुई पाश्चर |
| 38. | जीवाणू | लिवेनहाँक |
| 39. | रक्तगट | कार्ल लँन्डस्टँनर |
| 40. | मलेरियाचे जंतू | रोनाल्ड रॉस |
| 41. | क्षयाचे जंतू | रॉबर्ट कॉक |
| 42. | रक्ताभिसरण | विल्यम हार्वे |
| 43. | हृदयरोपण | डॉ. ख्रिश्चन बर्नार्ड |
| 44. | डी.एन.ए.जीवनसत्वे | वॅटसन व क्रीक |
| 45. | जंतूविरहित शस्त्रक्रिया | जोसेफ लिस्टर |
| 46. | होमिओपॅथी | हायेमान |
भौतिक राशी व त्यांची परिमाणे
| क्र | भौतिक राशी | परिमाणे/एकक |
|---|---|---|
| 1. | विद्युतरोध | ओहम |
| 2. | विद्युतधारा | कुलोम |
| 3. | विद्युतभार | होल्ट |
| 4. | विद्युत ऊर्जा | ज्युल |
| 5. | वेग | m/s |
| 6. | त्वरण | m/s2 |
| 7. | संवेग | kg/ms |
| 8. | कार्य | ज्यूल |
| 9. | शक्ती | ज्यूल/सेकंद |
| 10. | बल | Newton |
| 11. | घनता | kg/m3 |
| 12. | दाब | पास्कल |
वैज्ञानिक उपकरणे व त्यांचे उपयोग
| शास्त्रीय नाव | मराठी नाव | उपयोग |
|---|---|---|
| रेडीमीटर | रेडीमीटर | उत्सर्जित शक्ती मोजणारे उपकरण |
| टॅकोमीटर | विमानगतीमापक | विमान व मोटारबोटींची गतिमानता मोजणारे उपकरण |
| सॅलिंनोमीटर | क्षारमापक | क्षार द्रावणाची घनता मोजणारे उपकरण |
| डायनॅमो | जनित्र | विद्युत निर्मितीसाठी उपयुक्त उपकरण |
| अॅमीटर | वीजमापी | विद्युत प्रवाह मोजणारे उपकरण |
| कॅलोरीमीटर | उष्मांक मापक | उष्मांक मोजणारे उपकरण |
| हायड्रोमीटर | जलध्वनी मापक | पाण्यातील आवाजाची तीव्रता मोजणारे साधन |
| फोटोमीटर | प्रकाशतीव्रता मापी | प्रकाशाची तीव्रता मोजू शकणारे उपकरण |
| मायक्रोफोन | मायक्रोफोन | आवाज लहरींचे विद्युत लहरीत रूपांतर करून वर्धन करणारे उपकरण |
| रडार | रडार | विमानतळाकडे येणार्या विमानांची दिशा दाखवणारे व अंतर मोजणारे उपकरण |
| पायरो मीटर | उष्णतामापक | 500' सेंटीग्रेडपेक्षा जास्त तापमान दूर अंतरावरून मोजू शकणारे उपकरण |
| कार्डिओग्राफ | हृदयतपासणी | हृदयाची जागरूकता आजमावणारे उपकरण |
| बॅरोमीटर | वायुभारमापन | वातावरणातील हवेचा दाब मोजणारे यंत्र |
| लॅक्टोमीटर | दूधकाटा | दुधाची सुद्धता व पाण्याचे प्रमाण मोजू शकणारे उपकरण |
| स्फिरोमीटर | गोलाकारमापी | पृष्ठभागाची वक्रता मोजणारे उपकरण |
| फोनोग्राफ | फोनोग्राफ | आवाज लहरी निर्माण करणारे यंत्र |
| मॅनोमीटर | वायुदाबमापक | वायुदाब मोजू शकणारे उपकरण |
| सॅकरीमिटर | शर्करामापी | रासायनिक द्रव्यातील साखरेचे प्रमाण मोजणारे उपकरण |
| ऑडिओमीटर | ध्वनीमापक | आवाजाची तीव्रता मोजणारे उपकरण |
| क्रोनोमीटर | वेळदर्शक | आगबोटीवर वापरले जाणारे घड्याळ |
| टेलिस्कोप | दूरदर्शक | आकाशस्थ ग्रह गोल बघण्याकरिता उपयुक्त |
| कार्ब्युरेटर | कार्ब्युरेटर | वाहनात पेट्रोल, वाफ व हवेचे मिश्रण करणारे उपकरण |
| अॅनिओमीटर | वायुमापक | वार्याचा वेग व दिशामापक उपकरण |
| स्टेथोस्कोप | स्टेथोस्कोप | हृदयातील व फुफ्फुसाची माहिती पुरविणे |
| अल्टिमीटर | विमान उंचीमापक | विमानात वापरले जाणारे ऊंची मोजण्याचे यंत्र |
| स्पेक्ट्रोमीटर | वर्णपटमापक | एका पदार्थातून दुसर्या पदार्थात सूर्यकिरण जाताना त्याचा वक्रीभवन कोन मोजणारे उपकरण |
| टेलिप्रिंटर | टेलिप्रिंटर | संदेश टाईपरायटरवर टाईप करू शकणारे स्वयंचलित यंत्र |
| सिस्मोग्राफ | भूकंपमापी | भूकंपाची तीव्रता मोजू शकणारे यंत्र |
| थर्मामीटर | तापमापक | उष्णतेचे प्रमाण मोजणारे उपकरण |
| कॅलक्युलेटर | गणकयंत्र | अगोदर पुरविलेल्या माहितीच्या आधारे अत्यंत गुंतागुंतीची गणितीय प्रश्न क्षणार्धात सोडवणारे यंत्र |
| युडीऑमीटर | युडीऑमीटर | रासायनिक क्रिया होत असताना वायूच्या घनफळात होणारा बदल मोजू शकणारे यंत्र |
| होल्टमीटर | होल्टमीटर | विजेचा दाब मोजणारे यंत्र |
| बायनॉक्युलर | व्दिनेत्री दुर्बिण | एकाच वेळी दोन्ही डोळ्यांनी दूरची वस्तु स्पष्ट व मोठ्या आकारात पाहण्यास उपयुक्त दुर्बिण |
| विंडव्हेन पेरीस्कोप | वातकुक्कुट परीदर्शक | वार्याची दिशा दाखवणारे यंत्र दृष्टी रेषेच्या वरच्या पातळीवरील वस्तु पहाण्यासाठी |
| थिओडोलाइट | थिओडोलाइट | भ्रूपृष्ठाची मोजणी, वक्रता, कोन मोजणारे यंत्र |
| रेनगेज | पर्जन्य मापक | पावसाच्या प्रमाणाची मोजणी करणारे यंत्र |
| स्प्रिंगबॅलन्स | तानकाटा | वजन, शक्ति व बल यांची जलद पण स्थूलमानाने मापन |
| गॅल्व्होनोमीटर व्काड्रन्ट | सूक्ष्मवीजमापी | ऊंची व कोन मापक सूक्ष्म वीज प्रवाह मोजू शकणारे उपकरण नवीन खगोलशास्त्रीय दृष्टीकोनातून ऊंची व कोन मोजणे |
विज्ञान विषयातील महत्वाची सूत्रे
1. सरासरी चाल = कापलेले एकूण अंतर (s) / लागलेला एकूण वेळ (t)
2. त्वरण = अंतिम वेग (v) - सुरवातीचा वेग (u) / लागलेला वेळ (t)
3. बल = वस्तुमान * त्वरण
4. गतिज ऊर्जा = 1/2mv2
5. स्थितीज ऊर्जा = mgh
6. आरशाचे सूत्र = 1/आरशापासून वस्तूचे अंतर(u) + 1/आरशापासून प्रतिमेचे अंतर(v) = 1/नाभीय अंतर (f) = 2/ वक्रता त्रिजा
7. विशालन (m) = प्रतिमेचा आकार (q) / वस्तूचा आकार (p) = -v/u
8. सममूल्यभार = रेणूवस्तूमान / आम्लारिधर्मता
9. प्रसामान्यता (N) = द्रव्याचे ग्रॅम मधील वजन / ग्रॅम सममूल्यभार * लीटरमधील आकारमान
10. रेणुता (M) = द्रव्याचे ग्रॅम मधील वजन / द्राव्याचे रेणूवस्तूमान * लीटरमधील आकारमान
11. प्रसामान्यता समीकरण = आम्लद्रावणाची प्रसामान्यता * आकारमान = आम्लरी द्रावणाची प्रसामान्यता * आकारमान
12. द्राव्याचे एक लीटर मधील वजन = प्रसामान्यता * ग्रॅम सममूल्यभार
13. दोन बिंदूमधील विभवांतर = कार्य / प्रभार
14. विद्युतधारा = विद्युतप्रभार / काळ
15. वाहनाचा रोध (R) = विभवांतर (V) / विद्युतधारा (I)
16. समुद्राची खोली = ध्वनीचा पाण्यातील वेग * कालावधी / 2
17. ध्वनीचा वेग = अंतर / वेळ
18. पदार्थाने शोषलेली उष्णता = पदार्थाचे वस्तुमान * विशिष्ट उष्माधारकता * तापमानातील वाढ
19. पदार्थाने गमावलेली उष्णता = पदार्थाचे वस्तुमान * विशिष्ट उष्माधारकता * तापमानातील घट
20. उष्णता विनिमयाचे तत्व = उष्ण वस्तूने गमावलेली उष्णता = थंड वस्तूने ग्रहण केलेली उष्णता
21. ओहमचा नियम = I = V / R
22. विद्युतप्रभार = विद्युतधारा * काल
23. कार्य = विभवांतर * विद्युतप्रभार
Post A Comment
No comments :